हकारं पञ्चमैर्युक्तम्
अन्तस्थाभिश्च संयुतम् ।
औरस्यं तं विजानीयात्
कण्ठ्यमाहुरसंयुतम् ॥(पाणिनीयशिक्षा १६)
ಹಕಾರದ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಸ್ಥಾನವು ಕಂಠವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವರ್ಗದ ಅಂತಿಮ ಅಕ್ಷರದೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಅಂತಸ್ಥವರ್ಣಗಳ(ಯ, ರ, ಲ, ವ) ಜೊತೆಗೆ ಹಕಾರಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅದರ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಸ್ಥಾನವು ಹೃದಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ (ಬ್ರಹ್ಮ, ವಹ್ನಿ ಇತ್ಯಾದಿ) .
हकार का मूलस्थान कण्ठ है । लेकिन यदि वह वर्ग के अन्तिम वर्ण के साथ अथवा
अन्तस्थ वर्णों के साथ युक्त हो जाए, तो उसका स्थान उर हो जाता है । (यथा-
ब्रह्मा, वह्निः, जिह्वा)
The utterance place of the letter
ह is throat. Moreover, if it joins with the last letters of vargas or the
anthastha letters, its sthaana gets changed to chest. (ex.- ब्रह्मा, वह्निः, जिह्वा)
No comments:
Post a Comment