Wednesday, September 27, 2017

शास्त्रकोषः

हकारं पञ्चमैर्युक्तम् अन्तस्थाभिश्च संयुतम् ।
औरस्यं तं विजानीयात् कण्ठ्यमाहुरसंयुतम् ॥(पाणिनीयशिक्षा १६)

ಹಕಾರದ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಸ್ಥಾನವು ಕಂಠವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ವರ್ಗದ ಅಂತಿಮ ಅಕ್ಷರದೊಂದಿಗೆ   ಅಥವಾ ಅಂತಸ್ಥವರ್ಣಗಳ(, , , ) ಜೊತೆಗೆ ಹಕಾರಯುಕ್ತವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ  ಅದರ ಉತ್ಪತ್ತಿ ಸ್ಥಾನವು ಹೃದಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ (ಬ್ರಹ್ಮ, ವಹ್ನಿ ಇತ್ಯಾದಿ) .


हकार का मूलस्थान कण्ठ है । लेकिन यदि वह वर्ग के अन्तिम वर्ण के साथ अथवा अन्तस्थ वर्णों के साथ युक्त हो जाए, तो उसका स्थान उर हो जाता है । (यथा- ब्रह्मा, वह्निः, जिह्वा)


The utterance place of the letter is throat. Moreover, if it joins with the last letters of vargas or the anthastha letters, its sthaana gets changed to chest. (ex.- ब्रह्मा, वह्निः, जिह्वा)

No comments:

Post a Comment