शास्त्रकोषः

कटुतिक्तकषायाः वातं  जनयन्ति, मधुराम्ललवणास्त्वेनं शमयन्ति । कट्वम्ललवणाः पित्तं जनयन्ति, मधुरतिक्तकषायास्त्वेनच्छमयन्ति । मधुराम्ललवणाः श्लेष्माणं जनयन्ति, कटुतिक्तकषायास्त्वेनं शमयन्ति ।  (चरकसंहिता विमानस्थानम् १.६)

ಖಾರ, ಕಹಿ, ಒಗರು ಇವು ಮೂರು ರಸಗಳು ವಾತದೋಷವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಸಿಹಿ, ಹುಳಿ, ಉಪ್ಪು ಈ ಮೂರು ರಸಗಳು ವಾತವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.

        ಖಾರ, ಹುಳಿ, ಉಪ್ಪು ಇವು ಮೂರು ಪಿತ್ತದೋಷವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡುತ್ತದೆ. ಸಿಹಿ, ಕಹಿ, ಒಗರು - ಇವು ಮೂರು ಪಿತ್ತದೋಷವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.

        ಸಿಹಿ, ಹುಳಿ, ಉಪ್ಪು ಇವು ಮೂರು ರಸಗಳು ಕಫವನ್ನುಂಟುಮಾಡುತ್ತವೆ. ಖಾರ, ಕಹಿ, ಒಗರು ಇವು ಮೂರು ಕಫವನ್ನು ಶಮನಗೊಳಿಸುತ್ತವೆ.

तीखा, कडवा, और कषाय यह रस वातदोष का कारण हैं ।  मीठा, खट्टा और नमकीनरस तो वातदोष का शमन करते हैं । कडवा, खट्टा और नमकीन यह पित्तजनक रस हैं तथा मीठा, कडवा और कषाय पित्तका ह्रास करते हैं । मीठा, खट्टा और नमकीन यह रस श्लेष्मा (कफ) की उत्पत्ति कराते हैं और तीखा, कडवा और कषाय यह स्वाद श्लेष्मा का विघटन (नाश) करते हैं ।

   

 Spicy, bitter and astringent are the three causes of ‘Vatadosha’. Sweet, sour, and salty are the three tastes which subside the vata in our body. Bitter, sour and spicy food generate Pittadosha whereas, sweet, bitter and astringent cuisines decrease the Pitta level. Sweet, sour, and salty things create kapha whereas   spicy, bitter and astringents of those demolish the kapha in our body.